Nu het ravijnjaar nadert, moeten we slimme keuzes maken. Mantelzorgers zijn een essentieel, maar vaak een onzichtbaar fundament in ons zorgstelsel. Zonder hen zouden de zorgkosten de pan uit rijzen, en toch blijft een groot deel van deze groep buiten beeld van de gemeente. Dit is het moment om in te zetten op innovatieve oplossingen die zowel mantelzorgers ondersteunen als de gemeentelijke budgetten ontlasten. Dus speciaal voor gemeenten: een special over digitale tools voor mantelzorgers.

Mantelzorgers in de schaduw

Maar liefst 85% van de mantelzorgers is niet in beeld bij de gemeente, terwijl 69% van de mantelzorgers niet weet waar ze terecht kunnen voor hulp​​. Vooral werkende mantelzorgers tussen de 35 en 60 jaar, die hun zorg combineren met een baan en gezin, blijven vaak onder de radar. Juist deze groep, die voor een groot deel van de informele zorg in onze samenleving zorgt, verdient betere ondersteuning. Zonder adequate hulp lopen zij een verhoogd risico op overbelasting en uitval, wat niet alleen hen maar ook het zorgstelsel zwaar belast.

De kracht van digitale hulpmiddelen

Digitale hulpmiddelen worden steeds belangrijker in de mantelzorg. Uit het Nationaal Mantelzorgonderzoek blijkt dat 78% van de mantelzorgers wel eens digitale hulpmiddelen gebruikt bij het uitvoeren van mantelzorgtaken​. Deze hulpmiddelen maken het mogelijk om efficiënt informatie en ondersteuning te bieden op maat van de mantelzorger. Door het inzetten van technologie kunnen mantelzorgers sneller de juiste ondersteuning vinden. Dit voorkomt stress en onnodige overbelasting Deze hulpmiddelen bieden bovendien toegang tot relevante informatie, zonder dat mantelzorgers langs de vele loketten hoeven te gaan die hen vaak doorverwijzen zonder duidelijke informatie te scheppen.

De Valtes-app als innovatief voorbeeld

Eerder dit jaar is de Nationale Zorginnovatieprijs 2024 uitgereikt aan een mantelzorginitiatief. Een digitaal hulpmiddel: de Valtes-app, die speciaal is ontwikkeld om mantelzorgers te ondersteunen met persoonlijke en relevante informatie op basis van hun eigen specifieke situatie. De app helpt niet alleen om mantelzorgers sneller in contact te brengen met de juiste hulpbronnen, maar biedt ook proactieve begeleiding en advies. Dankzij de app kunnen gemeenten waardevolle datagedreven inzichten opdoen over de behoeften van hun mantelzorgers. Dit resulteert in betere beleidsvorming. In gemeenten zoals Assen heeft de app al bewezen effectief te zijn, met meer dan 1100 downloads in drie maanden en 55% actieve gebruikers​​. Dit laat zien dat digitale hulpmiddelen een duurzame impact op mantelzorgondersteuning kan hebben.

Concrete voordelen voor gemeenten

Gemeenten kunnen direct profiteren van de inzet van digitale mantelzorgondersteuning:

• Beter ondersteuning: Veel mantelzorgers hebben problemen om de juiste informatie en ondersteuning te vinden op het juiste moment. Daardoor worden verkeerde keuzes gemaakt of ondersteuning wordt e laat of niet ingezet. Met alle gevolgen van dien voor mantelzorgers, zorgvragers, werkgevers en allerlei andere betrokkenen.
• Financiële besparingen: Door in te zetten op digitale hulpmiddelen kunnen gemeenten jaarlijks honderden euro’s per actieve mantelzorger besparen. Dit is cruciaal nu de budgetten flink onder druk staan en de zorgvraag toeneemt. 
• Gerichte inzet van middelen: Digitale hulpmiddelen geven gemeenten inzichten in de behoeften van hun mantelzorgers. Dit stelt hen in staat om gerichter beleid te voeren en middelen efficiënter in te zetten​.
• Regelmatig gebruik:(beter is misschien: terugkerend gebruik) Digitale apps creëren langdurig betrokkenheid van mantelzorgers doordat ze makkelijk toegankelijk zijn en regelmatig gebruikt worden. Dit betekent dat mantelzorgers vaker terugkeren voor ondersteuning, zonder dat zij fysiek contact hoeven op te nemen met zorginstanties. Gemeenten kunnen hierdoor beter anticiperen op toekomstige zorgvragen en tijdig hulp bieden wanneer nodig. Beter dan bij bijvoorbeeld websites.

De bredere impact op de samenleving

Mantelzorgers zijn de stille kracht achter ons zorgsysteem en vormen een belangrijk onderdeel van het sociale weefsel. Het ondersteunen van deze groep betekent niet alleen dat de druk op de formele zorg afneemt, maar ook dat de gemeenschap als geheel sterker wordt. Gemeenten die mantelzorgers actief ondersteunen, dragen bij aan sociale samenhang en voorkomen dat mantelzorgers sociaal geïsoleerd raken.

Technologie als oplossing voor de toekomst

In een samenleving waar technologie steeds een groter onderdeel wordt van ons dagelijks leven, is het gebruik van digitale hulpmiddelen een logische stap om mantelzorgers te ondersteunen. Deze technologie maakt het mogelijk om mantelzorgers laagdrempelige toegang te geven tot informatie en hulp, ook voor hen die zichzelf niet als mantelzorger zien. Voor gemeenten is het zaak om te kijken naar digitale tools voor mantelzorgers. De voordelen zijn groot: mantelzorgers krijgen meer grip op hun situatie, de druk op formele zorg neemt af en de gemeente kan haar beleid datagedreven en doelgericht vormgeven.

Urgentie: De tijd voor actie is nu

De dubbele vergrijzing en het toenemende tekort aan zorgpersoneel vragen om structurele veranderingen​. Mantelzorgers spelen een onmisbare rol in het opvangen van de toenemende zorgvraag. Als zij uitvallen, door bijvoorbeeld overbelasting, worden de kosten en de druk op de formele zorg onhoudbaar. Dit maakt het des te belangrijker om nu te investeren in slimme, toekomstbestendige oplossingen.

Een kans voor structurele verandering

Door in te zetten op digitale oplossingen die de mantelzorger centraal stellen, kan de gemeente zorgen voor een efficiëntere inzet van middelen en een sterkere sociale basis. Het ondersteunen van mantelzorgers is geen luxe, maar een noodzakelijke investering in de toekomst van onze zorg en samenleving. Dit is het moment om mantelzorgers de ondersteuning te bieden die ze verdienen, zodat zij hun cruciale rol in onze samenleving kunnen blijven vervullen. Dus speciaal voor gemeenten: denk aan digitale tools voor mantelzorgers!