In deze rubriek vragen we in samenwerking met het Drents Platform Mantelzorg de lijsttrekkers van Drentse partijen hoe zij aankijken tegen mantelzorg, de vergrijzing en langer thuis wonen. Hoe kijken zij naar deze crisis in wording?

Steeds meer mensen worden ouder en wonen langer thuis. De verwachting is dat het aantal 80-plussers  in Nederland stijgt naar boven de 2,5 miljoen mensen. Tegelijkertijd stijgt het tekort aan (zorg)personeel, ook in Drenthe. In de toekomst zal er dus steeds meer op de schouders van mantelzorgers terecht gaan komen. En dat terwijl er nu al een grote druk ligt op het bewaren van de privé-, werk- en zorgbalans van mensen die voor hun eigen familie of vrienden zorgen. Met als gevolg mentale stress, een slechtere ervaren gezondheid en bijvoorbeeld arbeidsuitval.

Algemeen:

Naam: Bart-Jan Heine

Beroep (of vorig beroep): docent hoger onderwijs

Leeftijd: 39

Partij: Alliantie 

Wat zijn je eigen ervaringen met mantelzorg?

Ik heb nog geen ervaring met mantelzorg. Mijn ouders en schoonouders zijn gelukkig nog gezond en nog helemaal zelfstandig. Dat is fijn, want het opvoeden van mijn 4 kinderen vraagt tijd en aandacht, net als mijn werk als docent. Binnen Alliantie is een aantal mensen op de kieslijst wel mantelzorger voor een ouder, broer of buur. Ik hoor van hen over de zorgen, tijd en het regelwerk dat mantelzorg met zich meebrengt. En merk ook dat een aantal zaken nog niet voldoende geregeld is, waardoor mantelzorgers zich soms in allerlei bochten moeten wringen. Zo kun je vaak wel vrij krijgen zonder verlof in te leveren als je zelf naar de dokter moet, maar niet wanneer je als mantelzorger met iemand mee moet naar de dokter. 

Welke uitdagingen zie je als het gaat om mantelzorg?

Voor veel mantelzorgers is het een uitdaging om niet overbelast te raken: werk, opvoeden van eigen kinderen, je taken als mantelzorger. Door het steeds grotere beroep dat op mantelzorgers wordt gedaan, wordt het wel steeds lastiger om als mantelzorger goed in balans te blijven. Mantelzorgers worden vaak gemangeld in alle eisen die de maatschappij stelt. We zien enerzijds een oproep aan parttime werkenden om een paar uurtjes meer te gaan werken, anderzijds wordt er ook van mensen verwacht dat ze bijspringen als mantelzorger – voor je partner, een ouder, een chronisch ziek kind of een buurman of -vrouw – wanneer dat nodig is. Als je dan zelf ook nog opgroeiende kinderen hebt…. En er zijn weinig mensen die hun kinderen de hele week naar de opvang willen brengen. Ook daar wil je een fijne ouder voor zijn. Met een steeds groter wordende groep mensen op leeftijd en groeiende tekorten in de zorg, verwacht ik dat steeds meer mensen mantelzorger worden.

Welke rol kan de Provincie hebben in het bespreekbaar maken van de problematiek?

De Provincie benoemt in haar Drenthe Woonagenda duidelijk dat we ook in Drenthe steeds meer rekening moeten gaan houden met mensen die langer zelfstandig moeten blijven wonen. En vanuit de Sociale agenda wordt actief gewerkt aan het zoeken naar oplossingen om anders om te gaan met de zorg. In de programma’s die volgen uit die agenda’s kom je het woord mantelzorg zelden tegen. Er moet meer aandacht besteed worden aan mantelzorg: hoe mantelzorg kan bijdragen aan langer zelfstandig wonen, maar ook wat dat dan voor de mantelzorger betekent. Wat hebben mantelzorgers nodig om hun taken goed te kunnen doen. Welke mogelijkheden zijn er op het gebied van wonen, werken en voorzieningen.

Daarnaast moet de provincie een voorbeeldfunctie hebben om te laten zien hoe je als werkgever om kunt gaan met medewerkers die ook mantelzorger zijn. Door oog te hebben voor die mogelijke overbelasting en door met medewerkers te bespreken wat ze nodig hebben om in balans te werken en mantelzorger te zijn.

Om het huidige zorgstelsel in de benen te houden zou 1 op de 4 mensen in de zorg moeten gaan werken, vergeleken met 1 op de 6 op dit moment.

Hoe zien jullie die toekomst en wat is daarin de rol van de Provincie?

Het is een gegeven dat steeds meer mensen zelfstandig blijven wonen, ook als de zorgbehoefte toeneemt. Dat vraagt om goede integratie tussen maatregelen op sociaal gebied, het gebied van zorg en het gebied van wonen. Noaberschap staat hoog in het vaandel in Drenthe, maar we moeten op zoek naar wat noaberschap inhoudt bij de toenemende vraag naar zorg voor elkaar. De provincie moet niet alleen openstaan voor innovaties en initiatieven, maar hier zelf ook actief in zijn. Modern noaberschap is nodig om met zijn allen prettig te blijven leven. 

Hoe kijk je aan tegen technologie in de zorg en bij mensen thuis?

Technologie biedt fantastische mogelijkheden in de zorg, maar het liefst zie ik het niet als vervanging van menselijk contact. Menselijk contact zou niet vervangen mogen worden door een zorgrobot.  Maar een schoonmaakrobot is helemaal prima, als de vrijgekomen tijd van de schoonmaakster dan ingezet wordt voor de aandacht voor mensen. Zo moeten we kritisch  kijken waar we technologie voor inzetten. Daarnaast kan technologie behulpzaam zijn bij het zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen door het inzetten van allerhande hulpmiddelen. Die technologie moet dan wel breed beschikbaar zijn, ook voor mensen met een beperkt budget.

Hoe stimuleert de partij dat mantelzorg en Drentse respijtmogelijkheden stevig op de regionale en lokale agenda’s blijft staan?

Alliantie staat voor een goed leven voor iedereen en zeker ook voor mensen die mantelzorg verlenen. Mantelzorg moet een permanent onderdeel zijn van het grotere thema ‘zorg’, vanuit een breed perspectief. Niet alleen kijken wat door mantelzorgers gedaan kan worden, maar automatisch ook de vraag stellen wat een mantelzorger nodig heeft om dat ook te kunnen doen. Ook respijtzorg is essentieel voor mantelzorgers voor als het mantelzorger – om welke reden dan ook – tijdelijk niet lukt. Dat moeten we ook echt blijven benoemen. De ervaring leert dat respijtzorg vooral in landelijke gebieden veel ingewikkelder te regelen is. Voor een leefbaar platteland is het ook daar belangrijk dat je bijvoorbeeld voor je zelfstandig wonende moeder met dementie wel respijtzorg kunt krijgen.

Wat is jullie ambitie voor de aankomende tien jaar op het gebied van mantelzorg?

We willen dat mantelzorg iets normaals is. Niet alleen voor inwoners van Drenthe, maar net zo goed voor werkgevers en organisaties. Over 10 jaar voelt een Drentse mantelzorger zich niet alleen gewaardeerd voor de zorgtaken die worden uitgevoerd, maar ook gesteund door de werkgever en door de gemeenten en provincie. Waarbij de steun niet alleen een schouderklopje en een kadobon is, maar ook bestaat uit noodzakelijke voorzieningen en goede respijtzorg.